Staat van de Europese Unie 2021; Brief regering; Kabinetsreactie op het overzichtsrapport van Universiteit Utrecht over de rechtsstatelijkheid van de EU

De ingediende aanvraag voor luidt als volgt:

Staat van de Europese Unie 2021; Brief regering; Kabinetsreactie op het overzichtsrapport van Universiteit Utrecht over de rechtsstatelijkheid van de EU

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 18 december 2020 Bijgevoegd stuur ik u het rapport van de Universiteit Utrecht (UU) «Rechtsstatelijkheid van de EU»2Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl. Het rapport van de Universiteit Utrecht is geschreven in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse zaken naar aanleiding van een motie van het lid Omtzigt waarin hij de regering verzoekt «een onafhankelijke externe check te laten uitvoeren op de rechtsstatelijke aspecten van de Unie, inclusief transparantie, democratie en adequate verantwoording van de EU-instellingen (inclusief natuurlijk de ECB)».3Kamerstuk 35 078, nr. 8. Motie van het lid Omtzigt. Het onderzoek van de UU is gericht op de kernvraag in hoeverre de EU voldoet aan rechtsstatelijke eisen, door te kijken naar het EU-rechtelijke raamwerk van macht en tegenmacht. Daarbij wordt gekeken naar twee kernaspecten van de rechtsstaat: de Trias Politica en het systeem van checks and balances. Deelvragen in het onderzoek zijn welke checks and balances de EU kent en hoe deze functioneren, en hoe effectief de geldende verantwoordingsmechanismen zijn. Het rapport begint met een verkenning van de vraag hoe het klassiek-rechtsstatelijk beginsel van de Trias Politica zich verhoudt tot het EU-beginsel van de institutionele balans. Doordat de institutionele balans in de praktijk geen eenduidig concept is of kader kent, gaat het rapport verder met de Trias Politica als meetinstrument voor de beoordeling van de rechtsstatelijkheid van de EU. Binnen de machten wordt wel bekeken hoe de institutionele balans bijdraagt aan een systeem van checks and balances. Vervolgens is het rapport opgedeeld in hoofdstukken waar de drie machten afzonderlijk worden geanalyseerd in het kader van de onderzoeksvraag en worden eventuele suggesties gedaan ter verbetering. Algemene opmerkingen en kabinetsinzet Het kabinet dankt de UU voor het rapport, dat naast een analyse van het juridische raamwerk van de institutionele opzet van de EU ook inzage geeft in de dagelijkse praktijk van het EU-wetgevingsproces. De verkennende en inventariserende werkwijze die de UU heeft gekozen is van meerwaarde. Het geeft een goed overzicht van de terreinen waar macht en tegenmachten op papier goed geregeld zijn, maar waar uit de praktijk blijkt dat er extra aandacht nodig is. Omdat het rapport ingaat op alle EU-instellingen, en niet alleen op de drie waar normaliter de meeste aandacht naar uitgaat, te weten de Raad, het Europees Parlement (EP) en de Europese Commissie, wordt een completer overzicht van het geheel aan checks and balances gegeven. Daarbij waardeert het kabinet de aandacht die ook specifiek in het rapport is uitgegaan naar de onmisbare rol van nationale parlementen in het EU-besluitvormingsproces. Zoals bekend hecht dit kabinet zeer aan het verbeteren van het functioneren van de Unie.4Zie o.a. Staat van de Unie 2020, kabinetsreactie op rapport Clingendael «De Europese Commissie in balans? Ambitie, organisatie en macht; governance agenda 2019 [Deze agenda vormde een van de zes lobbypapers voor de Strategische Agenda die in het voorjaar van 2019 door de HCEU werd vastgesteld. In deze agenda is de Nederlandse inzet uiteen gezet op terrein van rechtsstatelijkheid, transparantie, betere regelgeving inclusief subsidiariteit en proportionaliteit, handhaving, implementatie en de rol van nationale parlementen in EU-wetgevingsproces.] Om concrete resultaten te kunnen boeken in de EU blijft het van belang aandacht te besteden aan het functioneren van de EU en te zien waar het beter kan en moet. Het rapport van de UU laat zien dat de inzet die het kabinet de afgelopen jaren op dit terrein heeft gepleegd op sommige onderdelen zijn vruchten begint af te werpen, zoals het akkoord van de Raad van juli jongstleden over transparantie van de Raad in het EU-wetgevingsproces en de resultaten die de afgelopen jaren geboekt zijn op het terrein van betere regelgeving.5Verslag informele videoconferentie van de leden van de Raad Algemene Zaken d.d. 15 juli 2020, Kamerstuk 21 501-02, nr. 2188 Daarbij onderstreept het kabinet de noodzaak deze inzet continue te blijven actualiseren en het draagvlak voor de inzet binnen de EU actief te blijven vergroten, zie bijvoorbeeld de voorstellen voor de hernieuwde transparantie inzet verderop in deze appreciatie waarmee onder andere wordt getracht trilogen transparanter te maken. Het vergt maatwerk en continue inzet om rechtsstatelijkheid van de Unie op al deze terreinen verder te verbeteren. Het kabinet blijft zich daar onverkort voor inzetten. De institutionele balans tussen de instellingen vormt een belangrijk aspect in dit onderzoek. Het kabinet hecht aan de balans en taakverdeling tussen de EU-instellingen zoals vastgelegd in de EU verdragen. Zie hierover over ook de uitgebreide kabinetsappreciatie op het rapport van Clingendael «De Europese Commissie in balans? Ambitie, organisatie en macht».6Kamerstuk 35 403, nr. 1 In onderstaande reactie gaat het kabinet nader in op de bevindingen van UU. In onderdeel één reageert het kabinet op de bevindingen over de macht en tegenmacht van de EU-wetgever. In onderdeel twee op de controle op het EU bestuur en in onderdeel drie op de toezichthoudende rollen van het Hof en de Rekenkamer.

De gehele aanvraag is ook via deze link te vinden op de website van de overheid.

Hebben de buren een akkoord gekregen vanuit de gemeente op hun bouwplannen maar ben je het hier niet mee eens? Dan kan je binnen 6 weken na de goedkeuring bezwaar aantekenen. De gemeente moet het verzoek dan nogmaals bekijken. Wordt dan alsnog de vergunning verstrekt dan kan je nog een beroep aantekenen bij de rechtbank. Het beste is natuurlijk om in contact te zijn met je buren en het bespreekbaar te maken.